GELENEKTEN GELECEĞE: MAVERDİ'NİN SİYASETNAMESİNİN MODERN İŞLETME YÖNETİMİNE YANSIMALARI
Anahtar Kelimeler:
Maverdi, Siyasetname, Modern Yönetim, Yönetici, ÖğütÖzet
Maverdi, 11. yüzyılda İslam dünyasında önemli bir düşünür, siyasetçi, alim ve hukukçudur. Hem bürokratik görevlerde bulunmuş hem de yöneticilerle yakın mesai içinde çalışmıştır. En çok bilinen eserlerinden biri "Dürerü’s-Sülûk fî Siyâseti’l-Mülûk" adlı siyasetname olup, bu eserde yöneticiye dair izlemesi gereken yol ve taşıması gereken ahlaki özellikler açısından bir perspektif sunmuştur. Maverdi, yöneticilerin sahip olması gereken erdemler ve izlemesi gereken politikalar üzerinde durmuş, ideal bir yöneticinin nasıl olması gerektiğini belirlemiştir. Literatür çalışmaları ve modern işletme araştırmalarına bakıldığında bu fikirlerin, günümüzün yönetim anlayışlarıyla paralellikler taşıdığı görülmüştür. Bu çalışmada, Maverdi’nin yönetim felsefesi modern işletmelerin yönetim ilkeleriyle ilişkilendirilerek analiz edilmiştir. Maverdi’nin önerdiği yönetim politikalarının, günümüz örgütsel davranış ve insan kaynakları yönetimi bakış açılarıyla benzerlikler taşıdığı ortaya konulmuştur. Ayrıca, bir yöneticinin sahip olması gereken ahlaki özelliklerin, günümüz yöneticilerinden beklenen beceri ve yetkinliklerle örtüştüğü anlaşılmaktadır. Maverdi'nin bu eseri, yönetim anlayışının tarihsel değişimlerle beraber yönetsel özellikleri ifade etmesi açısından da önem arz etmektedir. Sonuç kısmı, gelecekte yapılacak çalışmalar için öngörüler ve tavsiyeler sunmaktadır.
Referanslar
Adalıoğlı, H. H. (2004). Siyasetnamelerin klasik kaynakları, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 1-22.
Akdeniz, B. (2021). Algılanan örgütsel destek. İçinde Özler, N. D. (Ed.), Örgütsel davranışta seçme konular-ı- (s.323-348), Ekin Yayınevi.
Aktan, C. C. (2003), Değişim çağında yönetim, Sistem Yayıncılık.
Anderson, D. M., & Shinew, K. J. (2003). Gender equity in the contextof organizational justice: A closer look at a reoccurring issue inthe field. Journal of Leisure Research, 35(2), 228-247.
Armstrong, M. (2006). A handbook of human resource management practice. 10th Edition, Kogan Page Publishing.
Aytürk, N. (2000). Yönetimde yetki devri ve imza yetkileri. Amme İdaresi Dergisi, 33(1), 79-110.
Besler, S.(2012). Yöneltme. İçinde Baraz, A. ve Şakar, A. (Ed.). İşletme yönetimi (Ünite 6). Anadolu Üniversitesi Yayınları
Biber, M. (2019). Lider yöneticilik. İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 183-197. https://doi.org/10.33416/baybem.523611
Birsin, M. (2018). Ebu’l-Hasen El-Mâverdî’nin ahlak anlayışı. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17, 47-57. https://doi.org/10.21547/jss.486248
Boz, D. (2021). Örgütsel bağlılık liderlik ilişkisi. İçinde Duran, C., Şerafettin, S. ve Budak, S.(Ed:), Örgütlerde bağlılık,125-139, Eğitim Yayınevi.
Cropanzano, R. & Molina, A. (2015). Organizational Justice. In J. Wright (Ed.), International Encyclopaedia of the Social and Behavioral Sciences (pp. 379-384). Oxford, UK: Elsevier.
Çankır, B., & Yener, S. (2017). İş'te pozitif davranış. Çizgi Kitabevi.
Çavdar, H. & Çavdar, M. . (2010). İşletmelerde işgören bulma ve seçme aşamaları. Journal of Naval Sciences and Engineering, 6(1), 79-93.
Dereli, B., & Cengiz, D. (2012). İnsan kaynakları yönetiminde grup, grup dinamiği kavramları ve grup dinamiğinin ölçülmesi üzerine uygulama örneği. Öneri Dergisi, 9(35), 35-43. https://doi.org/10.14783/od.v9i35.1012000249
Doğan, D. D. & Kılıç, A. G. S. (2007). Örgütsel bağlılığın sağlanmasında personel güçlendirmenin yeri ve önemi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (29), 37-61.
Ecit, M. S. G. (2013). Maverdi’nin hilâfet anlayışında meşruiyet sorunu. EKEV Akademi Dergisi, 17(57), 311-328.
Ergül, H. F. (2005). Motivasyon ve motivasyon teknikleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14), 67-79.
Genç, E. (2021). Algılanan örgütsel destek ve örgütsel davranış literatüründeki yeri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(40), 728-745. https://doi.org/10.46928/iticusbe.766686
Göl, Y. S. (2018). Abbâsîler Döneminde Kâdı’l-kudâtlık. Karadeniz Teknik Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (KTUİFD), 5(1), 11-59.
Göz, K. (2021). Maverdi’de siyaset felsefesi: Ahkâmu’s-sultaniyye örneği. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8(1), 100-121. https://doi.org/10.17859/pauifd.895587
Gültekin, V. M., Özbezek, B. D. & Gül, M. (2023). Algılanan örgütsel destek ve iş tatmini: Turizm öğrencileri üzerine bir araştırma. GÜ İslahiye İİBF Uluslararası E-Dergi, 7(7), 1-12.
Güner, A (2003). Maverdi’nin hilafet kuramının tarihsel arka planına bir bakış. DEÜİFD, 17, 227-252.
Hatipoğlu, Z., Akduman, G. & Demir, B. (2019). Babacan liderlik tarzının çalışan görev performansı ve duygusal bağlılık üzerindeki etkisi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 11 (1), 279-292. https://doi.org/10.20491/isarder.2019.599
İçerli, L. (2010). Örgütsel adalet: Kuramsal bir yaklaşım. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 67-92.
Kallek, C. (2004). Maverdi’nin ahlâkî, içtimaî, siyasî ve iktisadî görüşleri. Divan: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 17, 219-65.
Kavuncuoğlu, S. (2015). Türk -İslam tasavvurunda adâlet düşüncesi ve siyasetnamelere yansıması. 1. Türk İslam Siyasi Düşüncesi Kongresi Bildiriler Kitabı, 655-664. 8-10 Ekim Aksaray
Kaya, T. P. (2017). Örgütlerde ücretleme şekilleri birey ve örgüt açısından yansımaları. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 4(13), 1348–1365. https://doi.org/10.26450/jshsr.214
Kayra, F. (2023). Neo-klasik yaklaşımın katkıları: Modern iş dünyasında hâlâ geçerli mi? Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 13(4), 2151-2173. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1289195
Kırel, Ç. & Ağlargöz, O. (2013). Örgütsel davranış. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Man, F., Yılmaz, C. & Kurutkan, M. N. (2023). İnsan kaynakları yönetiminde eğitim ve geliştirme alanının bibliyometrik analizi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 9 (1), 15-35. https://doi.org/10.24289/ijsser.1170762
Maverdi, E. H. E. (2019), Düreru’s-Sülûk fî Siyaseti’l-Mülûk: Mâverdî’nin Siyâsetnâmesi (A. Arı, Çev.), YEK Yayınları (Orijinal çalışma Hicri 392 yılında yazılmıştır. Miladi 1001-1002 yılına denk gelmektedir).
Menekşe, Ö. (2005). Ehl-i sünnet düşüncesinde devlet anlayışı: Mâverdî örneği. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 5(3), 135-148.
Özbezek, B. D. & Gültekin, V. M. (2023). Örgütsel Destek. Örgütsel Davranış Kavramlar ve Araştırmalar-I (1. Baskı, 45-70) içinde, Özgür Yayınları.
Paşaoğlu, D. (2013). Yönetim ve yöneticilik. İçinde Yönetim ve Organizayon. Koparal, C. ve Özalp, İ. (Ed.), AÖF Yayını.
Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250. http://doi.org/10.33400/kuje.843306
Seçtim, H. & Erkul, H. (2020). Yönetim yaklaşımları üzerine kuramsal bir değerlendirme. Management and Political Sciences Review, 2(1), 18-50.
Subaşı, S., & Erdoğmuş, N. (2023). Örgütlerde eğitim ve geliştirmenin performansa etkisi ve yönetici desteğinin rolüne yönelik literatür incelemesi. Akademik Platform Eğitim Ve Değişim Dergisi, 6(1), 1-20. https://doi.org/10.55150/apjec.1032399
Şahin, A. (2004). Yönetim kuramları ve motivasyon ilişkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 523-547.
Şeker, F. M. (2015), Türk siyaset düşüncesinin teşekkül devri, 1. Türk İslam Siyasi Düşüncesi Kongresi Bildiriler Kitabı, 27-33. 8-10 Ekim Aksaray.
Ulufer Kansoy, S. (2021). Personel Güçlendirmenin İşletmeler Açısından Önemi. OPUS International Journal of Society Researches, 18 (Yönetim ve Organizasyon Özel Sayısı), 1828-1848. https://doi.org/10.26466/opus.895900
Ulukan, C. (2016). Liderlik ve motivasyon. İçinde Zeytinoğlu, N. (Ed.). Yönetim ve organizasyon (Ünite 7). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Uysal, Ş. (2015). Performans yönetimi sisteminin tanımı, tarihçesi, amaç ve temel unsurlarına genel bir bakış. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 5(2), 32-39. https://doi.org/10.17339/ejovoc.51537
Wiseman, J. & Stillwell, A. (2022). Organizational Justice: typology,antecedents and consequences. Encyclopedia, 2, 1287–1295, https://doi.org/10.3390/encyclopedia2030086
Yenisu, E., Şahin, F., & Öztekkeli, H. (2019). Yönetim düşüncesinin evriminde sistem kuramının etkileri: kavramsal bir çözümleme. Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(18), 514-527.
Yolcu, T. ve Çelik, F (2015). Siyasetname ışığında kamu yönetiminin temel ilkeleri. 1. Türk İslam Siyasi Düşüncesi Kongresi Bildiriler Kitabı, 585-592. 8-10 Ekim Aksaray.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Yönetim ve Örgüt Tarihi Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.